1. Dấu hiệu mang thai khi đang cho con bú chính xác nhất
Một số người mẹ nhận ra phản ứng khác lạ của trẻ khi bú mẹ, nếu mẹ mang thai. Ví dụ, trẻ có thể giảm cảm giác muốn bú sữa mẹ. Điều này là do thay đổi trong hương vị và độ đặc của sữa mẹ. Ví dụ, khi mẹ có bầu, sữa mẹ có thể mặn hoặc chua hơn. Dù vậy một số trẻ không có phản ứng gì với sữa mẹ. Do đó, bạn khó có thể nhận ra mình đang mang thai hay không, nếu chỉ xem xét phản ứng của trẻ.
Đau ngực là một triệu chứng nổi bật khi mang thai, dù bạn có đang cho con bú mẹ hay không. Tuy nhiên, nếu bạn có thai khi đang cho con bú, đau ngực có thể dữ dội hơn. Nhiều người mẹ thấy việc cho con bú quá đau tới mức chỉ muốn ngừng cho bú. Dù vậy cũng có những người mẹ vẫn tiếp tục cho con bú, bất chấp đau đớn. Một số người mẹ không nhận ra cơn đau ngực tăng lên.
Nếu bạn có thai khi đang cho con bú thì các triệu chứng thai nghén cũng giống như khi bạn có thai bình thường. Tuy nhiên, có thể bỏ qua triệu chứng rõ nét nhất là tắt kinh. Điều này là do bạn cần có thời gian để quay trở lại với chu kỳ kinh nguyệt sau sinh. Nhưng sự rụng trứng trong lần đầu tiên sau sinh có thể xảy ra trước khi bạn có kinh. Bởi vậy, bạn có thể “dính bầu” dù chưa thấy có kinh trở lại.
2. Mang thai khi cho con bú phải làm sao?
Rất nhiều bà mẹ có suy nghĩ rằng nếu đang cho con bú mà người mẹ lại mang thai thì cần phải cai sữa ngay, nếu tiếp tục thì bé sẽ bị đau bụng, không phát triển… Nhưng các chuyên gia đã phủ định hoàn toàn ý kiến trên.
Cơ thể người mẹ sẽ vẫn tiếp tục tiết sữa trong suốt thời gian có thai bé tiếp theo. Thậm chí, vẫn có thể cho bé lớn bú sau khi đã sinh bé tiếp theo.
Cho bé tiếp tục bú trong khi đang mang thai hoàn toàn không gây ra vấn đề nào cho sức khỏe của người mẹ, của bé hay thai nhi, với điều kiện là người mẹ phải ăn uống đủ chất và uống nước đầy đủ.
Sự thay đổi của các hormone trong những ngày đầu mang thai có thể làm quá trình cho bé lớn bú trở nên khó khăn. Chẳng hạn, sự kích thích của tuyến vú trong suốt quá trình cho bé bú hay khi sinh hoạt tình dục có thể gây ra những cơn co thắt dạ con nhẹ.
Nhưng với hầu hết phụ nữ, các cơn co thắt này thường không gây ra bất cứ vấn đề gì. Chỉ những phụ nữ nào từng có tiền sử chuyển dạ sớm hay sảy thai hoặc tăng cân ít trong suốt thời kỳ mang thai hay từng bị chảy máu mới nên cân nhắc việc có cho bé lớn bú tiếp hay không.
Khi mang thai đến tháng thứ 4 và 5, bầu vú người mẹ lúc này bắt đầu tiết ra sữa non, loại sữa này rất giàu dinh dưỡng và rất cần thiết cho trẻ sơ sinh. Điều này khiến mùi vị cũng như lượng sữa tiết ra từ vú mẹ sẽ có những thay đổi nhất định. Lúc này sẽ có hai tình huống xảy ra – một số trẻ sẽ tự bỏ bú, còn số khác vẫn nhất quyết không bỏ bú.
Nếu bé muốn tiếp tục được bú mẹ, không nên lo lắng rằng nguồn sữa non có thể bị cạn, bởi vì cơ thể mẹ sẽ tiếp tục tiết ra loại sữa đặc biệt này cho đến khi em bé đang ở trong bụng mẹ chào đời. Như vậy, cả hai bé đều có thể tận hưởng được nguồn dinh dưỡng tuyệt vời từ sữa mẹ.
Nếu bé lớn chưa đầy 1 tuổi và chế độ dinh dưỡng phụ thuộc nhiều vào nguồn sữa mẹ thì bạn hoàn toàn có thể yên tâm cho bé bú tiếp để đảm bảo sự tăng cân bình thường. Tuy vậy, việc có cho cả hai bé bú mẹ cùng lúc hay không cũng là một điều nên cân nhắc.
Nếu bạn cho con lớn cai sữa trước khi sinh bé tiếp theo, những tổn thương về mặt tinh thần có lẽ sẽ ít hơn việc cai sữa sau khi bé tiếp theo chào đời. Vì khi đó, bé lớn sẽ cảm thấy mình bị bỏ rơi, bị chiếm đoạt.
Trong trường hợp cai sữa, mẹ cũng nên cắt giảm một cách từ từ, chẳng hạn như làm thưa dần các cữ bú mẹ để bé làm quen với sự thiếu vắng sữa mẹ. Bên cạnh đó, cách này cũng giúp tránh sự xáo trộn, thay đổi quá lớn của các hormone trong cơ thể người mẹ.
3. Đang cho con bú uống thuốc phá thai được không?
Hỏi: Chào bác sĩ, Tôi năm nay 23 tuổi, mới sinh con được 6 tháng. Tôi đang gặp phải vấn đề về sức khỏe rất cần sự tư vấn của bác sĩ. Bác sĩ cho tôi hỏi đang cho con bú có được uống thuốc phá thai không? Do tôi và chồng đã quá chủ quan khi quan hệ mà không sử dụng biện pháp tránh thai nên tôi đã dính bầu, tính đến nay đã được 6 tuần. Vì con của tôi còn quá nhỏ nên tôi không thể giữ lại thai nhi. Tôi và chồng quyết định bỏ thai để có thể nuôi dưỡng cho con nhỏ tốt hơn. Tôi định phá thai bằng thuốc cho nhẹ nhàng, kín đáo và an toàn, nhưng tôi vẫn còn nhiều lo lắng. Tôi rất mong sẽ nhận được sự tư vấn của bác sĩ. Xin cảm ơn! (bạn Nguyễn T.L, Cầu Giấy, Hà Nội).
Trả lời của bác sĩ: Thân chào bạn Nguyễn T.L!
Các loại thuốc phá thai đều chống chỉ định với phụ nữ đang cho con bú. Phá thai bằng thuốc tuy là phương pháp phá thai an toàn, có tỷ lệ thành công cao, ít ảnh hưởng đến sức khỏe nên có rất nhiều chị em lựa chọn để phá thai khi mang thai ngoài ý muốn.
Tuy nhiên, các loại thuốc phá thai chống chỉ định (không được dùng) đối với phụ nữ đang cho con bú. Vì vậy, trường hợp này bạn không được phép dùng thuốc để phá thai.
Bạn có thể thực hiện phá thai bằng phương pháp phá thai không đau bằng ống hút siêu dẫn trực quan. Tốt nhất, bạn nên đến phòng khám để bác sĩ chuyên khoa khám phụ khoa và xác định phương pháp phá thai cho phù hợp để bảo đảm an toàn và hiệu quả, không ảnh hưởng tới con nhỏ khi đang cho bú.
Đang cho con bú các bác sĩ khuyên bạn không nên phá thai bằng thuốc trong thời kỳ này. Bởi vì, nếu bạn thực hiện phá thai bằng thuốc thì bạn sẽ phải ngừng cho con bú trong khoảng từ 4 – 5 ngày hoặc 1 tháng, điều này có ảnh hưởng rất lớn đến dinh dưỡng và sức khỏe của con nhỏ.
Nếu sử dụng thuốc phá thai, bạn sẽ thấy máu ra ồ ạt khoảng 2 tiếng đồng hồ, và sẽ ra máu như chu kỳ kinh nguyệt bình thường trong suốt 1 tháng, điều này có ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe của bạn và qua đó gây ảnh hưởng xấu tới lượng và chất sữa cho con bú. Các loại thuốc phá thai đều chống chỉ định với phụ nữ đang cho con bú vì thuốc phá thai sẽ gây ra những ảnh hưởng xấu cho con qua lượng sữa mẹ.
4. Phương pháp phá thai an toàn khi cho con bú
Hỏi: Tôi lập gia đình được hơn 1 năm và bây giờ tôi có một cháu trai hơn 6 tháng tuổi. Tuy nhiên, hiện nay tôi lại đang tiếp tục mang thai cháu thứ hai. Do kinh tế gia đình không không khấm khá để tôi có thể sinh con liên tục cho nên tôi và chồng đã bàn nhau nghĩ đến việc bỏ thai đi. Chúng tôi muốn sau khi vững về kinh tế mới lên kế hoạch sinh con thứ 2. Nhưng tôi vẫn rất lo lắng vì bây giờ tôi đang cho con bú nếu như phá thai có gây ảnh hưởng gì không? Xin các bác sĩ cho biết phương pháp phá thai nào an toàn khi đang cho con bú như tôi? (Phạm Thanh Ngân- Hưng Yên)
Trả lời: Thanh Ngân thân mến, hiện nay rất nhiều các cặp vợ chồng bị “vỡ kế hoạch” ngay sau khi sinh con và khi người vợ còn đang trong thời gian cho con bú. Cũng giống gia đình bạn, nhiều cặp vợ chồng khác cũng vì không có điều kiện để sinh con thứ 2 hoặc vì một lí do nào đấy mà họ phải đi đến quyết định bỏ đi đứa con của mình.
Bạn đang trong thời gian cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ mà không muốn giữa thai để sinh thì biện pháp tốt nhất là bạn nên thực hiện phương pháp phá thai an toàn bằng phương pháp ngoại khoa (tức là nạo hút thai). Bởi nếu sử dụng phương pháp nội khoa (tức là phá thai bằng thuốc) thì bạn phải ngưng thời gian cho con bú ít nhất là 5-7 ngày. Và những loại thuốc mà sử dụng trong phá thai nội khoa đó tất nhiên là có chống chỉ định cho phụ nữ cho con bú vì ít nhiều gì thì nó cũng ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ.
Tuy nhiên việc quan trọng nhất hiện giờ là bạn và chồng cần bạn bạc kỹ trước khi quyết định tới các cơ sở y tế chuyên khoa để sử dụng dịch vụ phá thai. Sau khi đã thống nhất với nhau, bạn nên tìm tới cơ sở y tế chuyên khoa uy tín và an toàn để thực hiện. Tại đây tùy vào độ tuổi thai nhi, tùy vào thể trạng của bạn, các bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp phá thai an toàn nhất cho bạn.
Ngoài ra nếu chưa muốn có con thứ 2 thì vợ chồng bạn cũng cần tham khảo ý kiến của các bác sĩ về phương pháp tránh thai an toàn cho bạn để không xảy ra việc mang thai ngoài ý muốn lần nữa.
5. Các cách tránh thai khi cho con bú an toàn hiệu quả nhất
Cho con bú sữa mẹ là cách tránh thai tự nhiên được nhiều phụ nữ lựa chọn vì thông thường sau khi vừa sinh con, phụ nữ sẽ tạm thời bị mất kinh và nếu cho con bú thì kinh nguyệt vẫn tạm thời chưa trở lại. Nguyên nhân là do khi cho con bú liên tục sẽ ảnh hưởng làm kìm hãm đến lượng hormone kích thích rụng trứng trong cơ thể của người mẹ dẫn đến cơ thể không tạo ra đủ lượng hormone cần thiết cho quá trình rụng trứng. Khi trứng không rụng thì đồng nghĩa với việc không thể thụ thai. Phương pháp tránh thai này sẽ hiệu quả đạt đến 98% khi hội đủ một số điều kiện như sau:
Phải cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ, không dùng thêm thực phẩm bên ngoài. Các lần bú không được gián đoạn hơn 6g, cho bé bú liên tục cả ngày lẫn đêm.
Chưa có kinh nguyệt trở lại từ khi sinh con.
Thường phương pháp tránh thai này có hiệu quả trong vòng sáu tháng sau khi sinh. Sau 6 tháng thì hiệu quả của phương pháp này sẽ giảm dần và bạn nên tìm một phương pháp tránh thai khác.
5.2. Sử dụng thuốc uống tránh thai
Bạn có thể lựa chọn dùng viên thuốc tránh thai, hiện nay có nhiều loại thuốc tránh thai của nhiều hãng dược phẩm khác nhau tuy nhiên xét về thành phần thuốc thì bao gồm 2 loại chính đó là loại kết hợp (phối hợp hai hormone là progestin và estrogen); và loại thứ hai là loại chỉ có một thành phần là hormone progestin. Phụ nữ trong thời kỳ cho con bú nếu muốn dùng thuốc tránh thai thì được khuyến cáo dùng loại có một thành phần là hormone progestin vì loại này không gây ảnh hưởng đến chất lượng sữa, không ảnh hưởng đến sự phát triển và sức khỏe của bé.
Một số lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai này:
Thời gian tốt nhất bắt đầu sử dụng thuốc là 6 tuần sau sinh.
Nếu bạn có kinh trở lại thì có thể uống vào ngày đầu tiên của chu kỳ kinh.
Nên uống thuốc trong một khoảng thời gian nhất định mỗi ngày.
Tốt nhất bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng và tuân thủ theo tờ hướng dẫn dùng thuốc.
5.3. Thuốc tiêm tránh thai
Thời gian tốt nhất để bắt đầu tiêm loại thuốc này lần đầu là 6 tuần sau khi sinh. Do thành phần loại thuốc tiêm này chứa loại hormone progesterone. Sau khi được tiêm thì loại hormone sẽ phóng thích trong máu có tác dụng ngăn cản quá trình rụng trứng cũng như cản trở việc hình thành nút nhầy ở cổ tử cung ngăn cản tinh trùng xâm nhập để thụ tinh.
Loại thuốc tiêm này dùng an toàn cho mẹ ngay cả trong thời gian cho con bú vì nó không gây ảnh hưởng đến chất lượng sữa cũng như sự phát triển của bé. Thường một mũi tiêm có hiệu quả trong 3 tháng, nếu muốn tiếp tục tránh thai người mẹ cần tiếp tục các mũi tiêm tiếp theo.
Que cấy tránh thai có hình dạng nhỏ hơn que diêm và được cấy ở mặt dưới của cánh tay. Thành phần bên trong que cấy chứa duy nhất chất progestin và được phóng thích đều đặn mỗi ngày trong cơ thể. Bạn có thể cấy que tránh thai 6 tuần sau sinh và que có tác dụng 7 ngày sau khi được cấy vào cơ thể.
Tác dụng tránh thai của que trong thời gian 3 năm, tuy nhiên khi muốn có thai bạn chỉ cần đến cơ sở y tế đề nghị tháo que ra. Cũng như loại thuốc tiêm tránh thai, thành phần hormone trong que cấy không gây ảnh hưởng đến lượng sữa và chất lượng sữa.
Đây là một trong những phương pháp tránh thai được nhiều phụ nữ chọn lựa sử dụng vì chỉ cần đặt 1 lần, thêm nữa đặt vòng cũng không ảnh hưởng đến chất lượng sữa cho bé bú. Tuy nhiên để việc đặt vòng thuận lợi thì nên chờ sau khi tử cung co hồi lại thì mới nên đặt, tránh trường hợp đặt vòng quá sớm khi tử cung chưa kịp co lại, thường sau 2 tháng sau sinh bạn có thể đặt vòng.
Đây là phương pháp đơn giản, chi phí không cao tuy nhiên đối với một số phụ nữ có cơ địa không thích ứng với vòng tránh thai hoặc không thích hợp đặt vòng thì nên lựa chọn phương pháp khác phù hợp hơn.
Là màng phin có hình giống như mũ cao su có hình vòm co giãn phủ ngoài tử cung và ôm khít với âm đạo. Chiếc màng này hoạt động như một tấm chắn ngắn không cho tinh trùng đi sâu vào tử cung.
Đây là một trong những phương pháp tránh thai hiệu quả đồng thời có thể ngăn chặn việc lây bệnh truyền nhiễm. Việc sử dụng đơn giản, có thể dùng ngay khi bạn cảm thấy thoải mái và có thể bắt đầu quan hệ tình dục trở lại, thêm nữa phương pháp tránh thai này hoàn toàn an toàn, không gây ảnh hưởng đến chất lượng sữa trong suốt thời gian nuôi con.